Chứng khoán là gì ? Kiến thức từ A-z về chứng khoán và đầu tư

Chứng khoán là gì – Bạn có một số vốn nhà rỗi kha khá nhưng không muốn gửi ngân hàng vì lãi suất thấp. Bạn không muốn dùng số tiền đó để kinh doanh vì bạn không có ý tưởng khởi nghiệp. Vậy làm thể nào để tiền sinh ra tiền? Làm thế nào để lợi nhuận đầu tư tăng lên một cách nhanh chóng?

Có những đầu tư có thể lợi nhuận tăng nhanh, thậm chí gấp hai, gấp ba lần số vốn đã bỏ ra. Nếu biết cách đầu tư đúng đắn thì bạn cũng nhanh chóng trở thành một người giàu có. Cũng như câu nói vui “Làm giàu không khó, chỉ khó là không biết cách làm giàu”. Thật vậy, đầu tư chứng khoán có thể giúp làm giàu nhanh chóng. Xong nếu không có kinh nghiệm, cách đầu tư đúng đắng thì việc lụi bại cũng không lâu.

Từ xưa đến nay, đầu tư là một vấn đề khiến nhiều người lo lắng không ít. Nó giống như là một trò chơi mạo hiểm, cho dù bạn nắm chắc được phần thắng ở lúc đầu. Nhưng cho đến kết quả vẫn có thể là trắng tay nếu bạn sai lầm dù chỉ 1 lỗi nhỏ.

Hiện nay lĩnh vực đầu tư bất động sản và chứng khoán là 2 lĩnh vực đầu tư nổi bật hiện nay. Có thể khiến bạn từ một người tay trắng thành một đại gia nổi tiếng. Hoặc cũng có thể khiến bạn từ một người giàu có thành một người tay trắng trong chốc lát.

Kiến thức tổng quan về chứng khoán

Muốn đầu tư chứng khoán hay làm về bất kỳ một lĩnh vực nào thì chắc chắn bạn phải nắm rõ những kiến thức chuyên môn liên quan. Bên cạnh đó là một “cái đầu lạnh – sáng suốt” có khả năng phân tích đánh giá cặn kẽ từng yếu tố kinh tế có thể tác động đến.

Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu khái niệm chứng khoán là gì ? Một số bài học trong cách đầu tư chứng khoán cũng như kinh nghiệm đầu tư chứng khoán từ các chuyên gia. Hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé.

Chứng khoán là gì

Để hiểu rõ về khái niệm chứng khoán, cần xét trên hai mặt, cụ thể như sau:

Chứng khoán đứng dưới khía cạnh của chủ sở hữu

Chứng khoán là một phương tiện để huy động vốn đầu tư về doanh nghiệp kinh doanh của mình. Từ đó doanh nghiệp sử dụng số vốn được đầu tư để kinh doanh tạo ra lợi nhuận và chi trả ngược lại cho nhà đầu tư. Các chủ doanh nghiệp có thể phát hành các loại chứng khoán như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ. Điều này có lợi cho chủ doanh nghiệp cho việc phát triển kinh doanh.

Chứng khoán dưới khía cạnh của người đầu tư

Chứng khoán là một loại tài sản tài chính có thể giao dịch. Mặc khác chứng khoán là một bằng chứng xác nhận sự sở hữu hợp pháp của người sở hữu đó với tài sản hoặc đối với phần vốn của công ty hay tổ chức đã chính thức phát hành. Nó là một tài sản có giá trị dài hạn hoặc là bút toán ghi sổ xác nhận các quyền lợi hợp pháp cửa người sở hữu.

Chứng khoán tiếng anh là gì

Chứng khoán tiếng anh là stock. Ngoài ra chúng ta còn có một số từ vựng khác liên quan đến chứng khoán bằng tiếng anh như :

+ Stock borrowed : Chứng khoán được gia hạn thanh toán
+ Stock carried : Chứng khoán được gia hạn thanh toán
+ Stock broking: Người môi giới chứng khoán
+ Stock certificate : Giấy chứng nhận có cổ phần
+ Stock exchange : Sở giao dịch chứng khoán
+ Stock operator : Người buôn chứng khoán
+ Stock circles : Giới giao dịch chứng khoán

Thuộc tính của chứng khoán

Chứng khoán có 3 thuộc tính chủ yếu, đó là Tính thanh khoản, Tính sinh lời và Tính rủi ro.

Tính thanh khoản của chứng khoán là gì

Tính thanh khoản là khả năng chứng khoán có thể được chuyển đổi thành tiền mặt và không bị sụt giảm về giá trị tiền tệ của chúng. Chứng khoán nào có khả năng chuyển đổi nhanh chóng và phí thấp thì tính thanh khoản cao và ngược lại.

Nhờ có tính thanh khoản, các nhà đầu tư có thể chuyển đổi các chứng khoán mà họ sở hữu thành tiền mặt khi họ mong muốn. Đây là tính hấp dẫn của chứng khoán đối với các nhà đầu tư. Vì thế, thị trường chứng khoán càng năng động, hiệu quả, thanh khoản nhanh chóng thì càng thu hút các nhà đầu tư.

Tính sinh lời của chứng khoán là gì

Như đã nói ở trên, chứng khoán có thể giúp các nhà đầu tư sinh ra lợi nhuận nhiều hơn so với lãi suất ngân hàng, thậm chí gấp hai, gấp ba lần số vốn bỏ ra. Đó là tính sinh lời của chứng khoán. Tuy nhiên, mức độ sinh lời theo lãi suất phụ thuộc vào từng loại chứng khoán. Cụ thể:

Ðối với các chứng khoán ngắn hạn, lãi suất được tính bằng số tiền kiếm được từ tài sản này chia cho số tiền bỏ ra mua nó

Ðối với chứng khoán dài hạn, người ta áp dụng một loại lợi nhuận khác gọi là lời khi đáo hạn. Tại thời điểm chứng khoán đó đáo hạn thì đó cũng chính là lúc mệnh giá của chứng khoán được hoàn trả.

Tính rủi ro của chứng khoán là gì

Tồn tại song song với tính sinh lời đó là tính rủi ro. Tỉ lệ sinh lời càng cao thì tỉ lệ rủi ra càng cao. Có thể chia rủi ra thành 2 loại:

Rủi ro không thanh toán

Là một dạng rủi ro có thể xuất phát từ sự phá sản của công ty hay tổ chức phát hành chứng khoán. Vì vậy các trái phiếu kho bạc, chứng chỉ tiền gửi thường ít chịu rủi ro không thanh toán hơn so với các loại trái phiếu hoặc cổ phiếu công ty.

Rủi ro thị trường

Là một dạng rủi ro liên quan đến sự biến động thời giá trên thị trường. Giá của các loại cổ phiếu trái phiếu trên thị trường có thể tăng hoặc giảm phụ thuộc vào nhiều nhân tố, chẳng hạn như lạm phát, tình hình kinh doanh công ty, các sự kiện bất thường, …

Các đặc tính trên của chứng khoán đều có mối quan hệ mật thiết với nhau. Tùy theo mục đích sử dụng của các nhà đầu tư mà họ có thể lựa chọn loại chứng khoán phù hợp cho riêng mình. Nhiều người đầu tư chứng khoán muốn có tính thanh khoản cao thì họ phải chấp nhận mức sinh lời thấp. Nghĩa là, khi chứng khoán có tính rủi ro cao thì tính thanh khoản sẽ thấp và tỉ lệ sinh lời cao.

Cách chơi chứng khoán cho người chưa biết gì

Để đầu tư chứng khoán, trước hết mỗi người đầu tư được một tạo tài khoản chứng khoán xác thực. Hiện nay, thị trường Việt Nam có nhiều công ty chứng khoán như VNDIRECT, SSI, … các sàn giao dịch chứng khoán này đều sẵn sàng hỗ trợ tạo tài khoản cho bất kỳ có đủ kinh phí đầu tư chứng khoán.

Để bắt đầu đầu tư chứng khoán, trước hết bạn hãy tìm hiểu được các khái niệm các chỉ số trên sàn giao dịch. Không ít nhà đầu tư cảm thấy bất ngờ và bối rối bởi các con số chi chít trên bảng giá điện tử. Điều này làm cho các nhà đầu tư bị choáng ngợp và cảm thấy không thể gia nhập vào thị trường chứng khoán.

Tùy theo các sàn giao dịch và mỗi công ty chứng khoán có các giao diện khác nhau. Tuy nhiên đều có chung một số điểm nổi bật như sau:

Sàn chứng khoán hoạt động lúc mấy giờ

Hiện tại, ở Việt Nam có 3 sàn giao dịch chứng khoán lớn bao gồm: HOSE, HNX và UpCom. Các khung thời gian hoạt động: từ 9h đến 11h30 và từ 13h đến 15h, từ thứ hai đến thứ sáu, trừ các ngày nghỉ theo quy định.

Hai thông số quan trọng mà một người đầu tư chứng khoán cần phải nắm rõ đó là chỉ số thị trường và chỉ số thông dụng.

Chỉ số thị trường giúp bạn có góc nhìn tổng quan về toàn bộ thị trường. Cả thị trường đang tăng hay giảm, khối lượng giao dịch, giá trị giao dịch như thế nào.

Các chỉ số thông dụng thường gặp trong chứng khoán

+ VN-Index: đây là chỉ số tập hợp tất cả CP giao dịch trên sàn HOSE.

+ VN30-Index: đây là chỉ số tập hợp 30 CP lớn nhất (thông thường được tính theo vốn hóa thị trường) giao dịch trên sàn HOSE.

+ VNXAllshare: đây là chỉ số tổng hợp tất cả CP giao dịch trên cả 2 sàn HOSE và HNX.

+ HNX-Index: đây là chỉ số tập hợp tất cả CP giao dịch trên sàn HNX.

+ HNX30-Index: chỉ số tập hợp 30 CP lớn nhất (thông thường được tính theo vốn hóa thị trường) giao dịch trên sàn HNX.

+ UPCOM: đây là chỉ số tập hợp tất cả CP giao dịch trên sàn UPCOM.

Giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN): Ở một thị trường nhỏ như Việt Nam. dòng tiền từ NĐTNN ảnh hưởng rất lớn đến biến động giá cổ phiếu. Vì thế hoạt động mua/bán của NĐTNN rất quan trọng đối với cổ phiếu mà bạn đang quan tâm.

Nếu bạn thấy cổ phiếu đó được NĐTNN mua vào với khối lượng lớn liên tục trong nhiều ngày, có vẻ đó là 1 dấu hiệu tích cực. Ngược lại, nếu NĐTNN liên tục bán, hãy cẩn thận và tìm hiểu kỹ xem điều gì đang xảy ra.

Một số thuật ngữ thường gặp trong chứng khoán

Ngoài ra, để đầu tư chứng khoán, bạn cần phải tìm hiểu và nắm rõ các thuật ngữ như:

+ Mã cổ phiếu: đây là mã mà Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp cho mỗi công ty niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán và thường là tên viết tắt của công ty. Ví dụ Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam có mã là VNM.

+ ĐCGN (Giá đóng cửa gần nhất hay Giá tham chiếu) được lấy làm cơ sở để tính giá trần và giá sàn.

+ Giá trần (CE): là giá kịch trần, giá cao nhất mà một cổ phiếu có thể đạt được trong phiên giao dịch.

+ Giá sàn (FL): là giá kịch sàn, giá thấp nhất mà một cổ phiếu đạt được trong phiên giao dịch.

+ Bên mua (Dư mua).

+ Bên bán (Dư bán).

+ Cao nhất (Giá khớp cao nhất trong phiên).

+ Thấp nhất (Giá khớp thấp nhất trong phiên).

+ Khớp lệnh, Giá khớp, KLTH (Khối lượng thực hiện mỗi lệnh hay khối lượng khớp).

+ Thay đổi (Hay +/- so với giá tham chiếu).

+ TKL đã khớp (Tổng khối lượng đã khớp).

+ Thỏa thuận (Giao dịch thỏa thuận không qua khớp lệnh trực tiếp trên sàn).

+ NN mua (Nước ngoài mua), NN bán (Nước ngoài bán).

Khi đã hiểu được các thông số chúng ta bắt đầu mở tài khoản để tham gia trực tiếp đánh giá. Xem biến động của từng loại cổ phiếu của các công ty. Để xem được chỉ tiêu này, các bạn cần phải nhận định ý nghĩa của các màu sắc trên sàn.

Ý nghĩa các màu đặc trưng trong bảng giá chứng khoán

+ Màu vàng: màu của mức giá tham chiếu.

+ Màu tím: màu của mức giá trần.

+ Màu xanh lam: màu của mức giá sàn.

+ Màu xanh lá cây: áp dụng khi mức giá khớp lệnh đang CAO HƠN giá tham chiếu.

+ Màu đỏ: áp dụng khi mức giá khớp lệnh đang THẤP HƠN giá tham chiếu.

Cách chơi chứng khoán chỉ với 3 bước đơn giản

Mở tài khoản chứng khoán online

Dù bạn làm gì đi nữa thì khi giao dịch online, bạn đều phải mở một tài khoản trên các sàn giao dịch. Chứng khoán cũng không ngoại lệ, mở tài khoản chứng khoán là khâu bắt buộc nếu bạn muốn tham gia đầu tư chứng khoán. Sau khi đăng ký tạo tài khoản trên sàn xong, bạn có thể nộp tiền vào tài khoản của mình. Sau đó thực hiện các giao dịch mua/bán chứng khoán trên thị trường.

Nộp tiền vào tài khoản chứng khoán

Nộp tiền là một trong 3 bước chơi chứng khoán quan trọng nhất, nếu không có tiền thì làm sao mua đúng không nào ? Như vậy sau khi có tài khoản chứng khoán, để thực hiện được các lệnh giao dịch, bạn cần nộp tiền vào tài khoản để có thể giao dịch. Tuy nhiên bạn không cần phải vội nạp, điều bạn nên làm đó là tìm hiểu các chức năng, giao diện của sàn.

Cần bao nhiêu tiền để chơi chứng khoán

Vốn tối thiểu để mở được tài khoản chứng khoán là bao nhiêu tiền ? Thật ra tài khoản chứng khoán không phải khái niệm chỉ có người giàu mới có khả năng tạo tài khoản và đầu tư được. Tất cả mọi người khi đã có đầy đủ kiến thức hiểu biết về chứng khoán là có thể đăng kí tạo lập tại khoản.

Vậy chơi chứng khoán cần bao nhiêu tiền ? Khi có trong tay 500.000 đồng bạn cũng có thể tạo lập được tài khoản chứng khoán. Vì vậy với bất kì ai có khả năng đều có thể làm giàu từ chứng khoán.

Đặt lệnh mua/bán cổ phiếu online nhanh chóng

Sau khi mở tài khoản, tìm hiểu kỹ về sàn giao dịch chứng khoán online rồi. Bạn mới có thể đăng nhập vào phần mềm giao dịch để nạp tiền. Sau đó có thể tiến hành đặt lệnh mua/bán chứng khoán mà mình yêu thích.

Một số kinh nghiệm lựa chọn công ty để đầu tư chứng khoán

Trở thành một nhà đầu tư chứng khoán có kinh nghiệm dày dặn không phải là điều dễ dàng. Đầu tư chứng khoán là một trò chơi mạo hiểm, có thể thắng mà cũng có thể thua, từ người giàu có cũng có thể trở thành kẻ trắng tay. Muốn đạt được mức sinh lời cao, đòi hỏi người đầu tư phải suy tính nhạy bén. Phân tích đánh giá kỹ càng tất cả các yếu tố có thể tác động đến các loại chứng khoán, không chỉ riêng mỗi loại mà họ đầu tư.

Đối với mỗi doanh nghiệp, mức tăng trưởng của chứng khoán chính là yếu tố quyết định đến sự gia tăng ổn định trong hoạt động của doanh nghiệp và ngược lại. Nếu doanh nghiệp liên tiếp đạt được doanh thu lợi nhuận tăng nhanh qua các năm thì cũng góp phần thúc đẩy giá trị cho loại chứng khoán của doanh nghiệp. Một chứng khoán có tính tăng trưởng ổn định qua các năm chính là sức hút đối với không ít các nhà đầu tư lớn.

Nếu như bạn chỉ muốn tạo lợi nhuận trong khoản thời gian ngắn thì bạn có thể đánh giá tình hình kinh tế hiện tại. Tình hình thời điểm hiện tại đang có xu hướng về ngành nào đang đi lên thì bạn có thể tham khảo các cổ phiếu của các công ty thuộc ngành đó. Điều này sẽ không an toàn nếu bạn để trong thời gian dài và bạn phải theo dõi thị trường thường xuyên để quyết định mua và bán cho hợp lí.

Kinh nghiệm chơi chứng khoán online

Nếu bạn có vốn nhàn rỗi kha khá, muốn đầu tư trong khoản thời gian dài. Thì việc đầu tiên bạn cần xác định những ngành nghề nào đang hot và có tương lai trong vài chục năm tới. Lúc này bạn tin nó sẽ sinh lời cho bạn thì hãy mua khi nó ở giá thấp và hãy chờ đợi. Khi dự đoán của bạn đúng thì bạn có thể sinh lời gấp nhiều lần. Điều này khá rủi ro nếu bạn đánh giá thị trường sai thì sẽ dẫn đến lỗ. Phương thức này rủi ro cao nhưng tỉ lệ sinh lời cũng cao.

Tóm lại, nếu bạn là người chập chững bước vào thị trường chứng khoán thì cần phải tích lũy cho bản thân kinh nghiệm, kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực này. Nếu mở rộng được mối quan hệ, học hỏi kinh nghiệm thực tiễn từ chính những người đã và đang đầu tư cho lĩnh vực chứng khoán hiện nay.

Ngoài ra, học hỏi chiêm nghiệm những bài học có giá trị từ những quyển sách hay về chứng khoán cũng là một cách rất hữu ích. Để có thể biết được những chỉ tiêu đánh giá về thị trường chứng khoán thì bạn có thể tham khảo một vài cuốn sách nổi tiếng về chứng khoán như:

+ 24 bài học sống còn để thành công trên thị trường chứng khoán – Tác giả: William J. O’Neil

+ Phù thủy chứng khoán – Tác giả: Jack D. Schwager

+ Tâm lý thị trường chứng khoán – Tác giả: George Charles Selden

+ Cách mua chứng khoán – Tác giả: Việt Thư (biên soạn)

+ Làm giàu qua chứng khoán – Tác giả: William J. O’Neil

+ Ngày đòi nợ (Pay back time)

Xem chi tiết ” Sách hay về chứng khoán bạn nên đọc một lần ”

Một số khó khăn trong quá trình đầu tư chứng khoán thường gặp

Dù là ngành nghề nào, công việc kinh doanh đầu tư nào cũng luôn tồn tại những cơ hội và khó khăn nhất định. Tuy nhiên những khó khăn đó có thể giảm bớt rủi ro hay không phụ thuộc vào chính bạn. Bởi ngay sau đây, các chuyên gia sẽ gửi đến bạn đọc một số khó khăn thường gặp trong đầu tư chứng khoán.

Chọn sai cổ phiếu, chọn chơi cổ phiếu không có khả năng sinh lời

Không biết khi nào nên mua, khi nào nên bán

Khó khăn trong kiểm soát tâm lý đầu tư

Một số câu hỏi thắc mắc về chứng khoán

Chơi chứng khoán có phải đánh bạc không, có vị phạm không ?

Câu trả lời hoàn toàn là Không bạn nhé. Đầu tư cổ phiếu chứng khoán được pháp luật nhà nước Việt Nam cho phép. Nhà nước luôn tạo điều kiện phát triển.

Đầu tư vào chứng khoán có thể mất hết vốn ?

Đã là đầu tư thì sẽ có những rủi ro, vì vậy mất sạch vốn đầu tư là điều bình thường. Tuy nhiên rất hiếm có trường hợp nào mất sạch vốn xảy ra.

Có nên chơi thử chứng khoán ảo trước khi đầu tư thật không

Không cần thiết nếu như bạn không có nhiều thời gian. Bởi số tiền vào sàn giao dịch chứng khoán thật không cần nhiều. Chỉ cần vài trăm nghìn đến vài triệu đồng là bạn có thể trở thành nhà đầu tư chúng khoán rồi. Còn việc chơi ảo sẽ không giúp bạn có được cảm giác thật, không thể rút ra được những bài học kinh nghiệm..

Thị trường chứng khoán đang trên đà tăng điểm cũng là lúc nhiều người muốn tìm hiểu về đầu tư chứng khoán hơn. Tuy nhiên, kinh nghiệm đầu tư chứng khoán không thể có được trong vài ngày. Vì vậy bạn hãy chuẩn bị cho mình kiến thức một cách đầy đủ nhất trước khi bước vào thị trường chứng khoán.