Tóm tắt bài viết
Rau ngổ hay còn có tên gọi khác là rau ngò om/ngò ôm. Là 1 trong các loại rau thơm tại Việt Nam. Được ưa chuộng khi làm món dồi lợn hoặc ăn kèm các món cuốn. Ngoài ra, rau ngổ còn được sử dụng như 1 cây dược liệu chữa bệnh.
Đặc điểm của rau ngổ
Ngò ôm là cây thân thảo, mọc bò, thân rỗng, giòn, dài 20 – 30 cm, có nhiều lông, mùi rất thơm; lá mặt nhẵn, mọc đối, không cuống, hơi ôm thân. Thân cây ngổ màu trắng khi non hoặc nơi ẩm nhiều; thân màu hơi tím khi già hoặc sống ở nơi khô cằn.
Thân cây có thể mọc rễ nếu bò tiếp đất và tạo thành đốt. Phần lá gần thân nhỏ lại, mép lá có răng cưa nhỏ và thưa. Hoa gần như không cuống mọc đơn độc ở nách lá, cánh hoa có màu tím. Quả nang nhẵn, có bướu và nếp nhăn dọc theo quả, ngắn hơn lá đài. Hạt nhẵn hình trụ có màu đen nhạt, có vân mạng.
Nguồn gốc của cây rau ngổ
Ngò ôm mọc nhiều nhất trong vùng Đông Nam Á, nơi chúng phát triển dễ dàng trong môi trường nóng và nhiều nước, như trong ruộng lúa. Chúng mọc nổi trên mặt nước nhưng cũng có thể trồng trên cạn nếu tưới nhiều nước; khi đó rau mọc thành bụi.
Rau này được sử dụng nhiều trong ẩm thực Việt Nam và cũng có thể dùng như một cây cảnh trong hồ cá cảnh hoặc bể thủy sinh. Rau này du nhập Bắc Mỹ giữa thập niên 1970 do người Việt vượt biên sang tỵ nạn và định cư sau chiến tranh Việt Nam.
Ngò ôm từng được phân loại vào họ Huyền sâm (hay họ Hoa mõm sói) – Scrophulariaceae.
Ngò ôm dễ bị lẫn với ngổ trâu (Enhydra fluctuansLour.) mà miền Nam gọi là ngổ cộng thuộc họ Cúc (Compositae), là loại cây sống nổi hay ngập nước.
Thành phần có trong rau ngổ
Các nghiên cứu cho thấy thành phần hoá học của ngò ôm khá đa dạng. Chúng có 93% nước, 2,1% protein, 1,2% glucide, 2,1% cellulose, vitamin B, C và nhiều chất có ích khác.
Sử dụng trong ẩm thực
Ngò ôm có một hương vị na ná chanh và thì là. Trong ẩm thực Việt Nam, rau này được sử dụng thường xuyên nhất để nấu canh chua kiểu miền Nam, đôi khi dùng kèm với phở Sài Gòn hoặc để ướp thịt, nấu lẩu. Ở miền Bắc, ngò ôm và rau răm là hai loài rau gia vị không thể thiếu cho món chân giò giả cầy.
Lưu ý khi sử dụng rau ngổ
Thân ngò ôm có nhiều lông và thường mọc ở ao hồ bị nhiễm bẩn nên rất khó rửa sạch để diệt hết vi khuẩn. Vì vậy ăn rau trồng ở vùng nước dơ là một trong những nguyên nhân dẫn đến ngộ độc thực phẩm và rối loạn tiêu hóa.
Các loại rau ngổ
Rau ngổ trâu
Cây rau ngổ trâu tính mát, vị đắng giúp thông tiểu, cầm máu, mát huyết. Chủ trị sỏi thận, bí tiểu, đái ra máu, ăn kém tiêu, viêm tấy ngoài da…
- Tên gọi khác: Cây rau ngổ, ngổ đất, ngổ hương, ngổ cộng, cây rau ngổ trâu, ngổ đắng, cúc nước, rau ngổ thơm, phak hom pom ( trong tiếng Lào )
- Tên gọi khoa học: Enydra fluctuans Lou
- Họ: Cúc ( Asteraceae)
Theo y học cổ truyền, rau ngổ trâu có tác dụng lợi tiểu, cầm máu, thông hoạt trung tiện, làm mát máu.
Nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy dược liệu có khả năng làm giãn nở các mạch máu, chống lại hiện tượng co thắt ở cơ trơn và tăng cường chức năng lọc của cầu thận. Nhờ vậy, lưu lượng nước tiểu được đào thải ra ngoài nhiều hơn, nhanh hơn, tạo điều kiện thuận lợi để cơ thể dễ dàng tống khứ viên sỏi thận ra ngoài.
Rau ngổ miền tây
Rau ngổ miền tây là loài rau mọc hoang dại ở ao đầm cộng thêm công thức chế biến om hay um trong nồi đất đã nói lên tất cả nét bình dị, đồng quê của ẩm thực đất mũi.
Một nồi lươn um rau ngổ béo ngậy thơm ngát, đơn giản vậy thôi mà đã làm say mê biết bao người. Và một điểm đặc biệt nữa, tuy dân dã nhưng đây lại phương thuốc đông y quý cho người mắc bệnh về dinh dưỡng, phong thấp, trĩ hoặc xương sống.
Theo đông y, lươn có nhiều chất bổ giúp bồi dưỡng khí huyết, rau ngổ có tính mát công dụng kháng viêm rất tốt, nghệ vàng vốn dĩ nổi tiếng về khả năng phá huyết ứ giảm viêm sưng, v.v. Do đó, khi cả ba kết hợp với nhau nghiễm nhiên trở thành bài thuốc quý chữa được nhiều bệnh khó.
Rau ngổ điếc
Rau ngổ điếc là thân rỗng, giòn, dài 20 – 30 cm, có nhiều lông, mùi rất thơm; lá mặt nhẵn, mọc đối, không cuống, hơi ôm thân. Phần lá gần thân nhỏ lại, mép lá có răng cưa nhỏ và thưa. Hoa gần như không cuống mọc đơn độc ở nách lá. Quả nang nhẵn, có bướu và nếp nhăn dọc theo quả, ngắn hơn lá đài.
Hạt nhẵn hình trụ có màu đen nhạt, có vân mạng. Rau có mùi khá là thơm, toàn thân cây có thể dùng để ăn sống, ăn với thịt vịt, phở Sài Gòn, nấu lẩu hay nấu canh chua. Ngoài rau, nó còn được dùng để sắc thuốc chữa bệnh.
Rau ngổ điếc giúp giải độc ?
Rau ngổ điếc có tác dụng tuyệt vời trong việc giải độc cho cơ thể, giúp điều trị các chứng bệnh khó tiêu, giúp đầu óc minh mẫn, thông suốt. Để trị bệnh, có thể dùng 100g rau ngổ phơi khô sao vàng hạ thổ 3 lần sắc với 100g bạc hà tươi (cọng chưa tước vỏ) và 100ml nước lã trong 10 phút, uống 1 lần vào buổi sáng lúc đói tốt hơn. Uống 5 thang nghỉ 5 ngày, luân phiên cho đến khi hết bệnh, tối đa 1 tháng (3 lần tổng cộng).
Rau ngổ có tác dụng gì
Trong đông y rau ngổ có thể sử dụng để trị các bệnh sau đây :
+ Cầm máu trong các bệnh thổ huyết, băng huyết.
+ Chữa sỏi thận: tăng lọc cầu ở thận, tăng lượng nước tiểu làm cho viên sỏi bị đẩy ra ngoài khiến bệnh nhân có thể tiểu ra những viên sỏi nhỏ. Có tác dụng lợi tiểu.
+ Chữa những cơn đau thắt bụng: làm giãn cơ, chống co thắt giải thích thuốc làm mất cơn đau bụng, giãn mạch.
+ Một số nghiên cứu dược học tại Việt Nam cho thấy ngò ôm có độc tính không đáng kể và độ sử dụng an toàn khá cao.
Cách dùng
Ngò ôm thể dùng tươi: lấy 12 – 20g rửa sạch, đem sắc với nước, uống trong ngày. Nếu muốn cầm máu vết thương, bạn chỉ cần lấy cây ngò ôm tươi rửa sạch, giã nát, đắp vào vết thương và cố định lại bằng gạc vô trùng. Ngoài ra có thể dùng để phơi sấy khô làm thuốc
Rau ngổ chữa sỏi thận
Rau ngổ có tác dụng lợi tiểu, giảm co thắt cơ trơn, giãn mạch máu, tăng lọc ở cầu thận; do đó làm tăng lượng nước tiểu, tạo điều kiện cho sỏi thận bị tống ra ngoài.
Cách dùng rau ngổ chữa sỏi thận là : lấy rau ngổ 50g, để tươi, rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước, pha thêm ít muối, uống làm một lần, ngày hai lần. Dùng 5 – 7 ngày.
Rau ngổ chữa tiểu đường
Rau ngổ có thể giúp hạ đường huyết, đào thải mỡ máu, tăng cường lưu thông máu. Rau ngổ trị tiểu đường có thể được dùng để xay lấy nước hoặc dùng như gia vị nấu ăn. Có thể lấy lá non một lượng khoảng 50g. Sau đó giã nhỏ hoặc bỏ vào máy xay sinh tố rồi cho thêm nước sôi, vắt lấy nước và bỏ cặn rau.
Ăn rau ngổ có mất sữa không
phụ nữ sau sinh ăn rau ngổ rất tốt cho sức khỏe. Nhờ có tác dụng chữa băng huyết, kích thích tiêu hóa, sát trùng, chống nhiễm khuẩn mà sản phụ dùng rau ngổ rất tốt cho sức khỏe.
Hơn thế nữa, trong loại rau này còn chứa rất nhiều chất dinh dưỡng nên có thể tăng cường sức khỏe cho sản phụ. Đặc biệt, rau ngổ còn có tác dụng tăng tiết sữa cho phụ nữ sau sinh. Bởi vậy những ai thiếu sữa cho con bú nên bổ sung loại rau này vào thực đơn của mình.
Tuy nhiên, đây là loại rau có nhiều lông và hay mọc ở những nơi ẩm ướt đầm lầy dễ bị nhiễm khuẩn. Do vậy các mẹ khi sử dụng món rau này cần rửa sạch sẽ dưới vòi nước sạch và nấu chín kỹ trước khi ăn để tránh bị ngộ độc.
Giá rau ngổ hôm nay bao nhiêu 1 kg?
Ưu điểm của rau là không tốn quá nhiều công chăm sóc, thời gian trồng ngắn ngày nhưng thu hoạch cả năm. Trong khi, chi phí đầu tư trồng rau này thấp, phù hợp cho nhiều đối tượng, đặc biệt là những hộ nông dân nghèo, ít đất sản xuất có thể cải thiện được cuộc sống gia đình.
Ngoài ra, rau trồng trong mùa nước nổi thân non, dài lá mượt hơn nên được người tiêu dùng ưa chuộng. Giá rau ngổ bán cho mối lái cũng từ 7.000-10.000 đồng/kg, giá rau ngổ bán lẻ tại chợ của bạn hàng còn tùy thuộc theo thời tiết của mùa vụ, nhưng cũng không thấp hơn ở mức 15.000 – 20.000 đồng/kg.
Hy vọng các thông tin mà Baocongnong.com cung cấp hữu ích cho bạn !
